ทำหมันสัตว์เลี้ยง

ทำหมันสัตว์เลี้ยงดียังไง จำเป็นมั้ยที่ต้องทำหมัน?

ด้วยไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ที่นิยมแต่งงานช้าลง ไม่นิยมมีลูกมากทำให้ขนาดครอบครัวเล็กลง บางคนก็ตั้งใจครองตัวเป็นโสดกัน หลายคนจึงนิยมเลี้ยงสัตว์ร่วมกันเพื่อให้เป็นหนึ่งในสมาชิกของครอบครัว ที่นอกจากจะเลี้ยงไว้คลายเหงาแล้ว ยังให้ความรักความผูกพันกับสัตว์เลี้ยงเสมือนลูก ทำให้พฤติกรรมการเลี้ยงสัตว์ของผู้คนส่วนใหญ่เปลี่ยนจากการเลี้ยงสัตว์แบบ Pet Lover - คนรักสัตว์ กลายมาเป็น Pet Parent - “การเลี้ยงสัตว์แบบเป็นสมาชิกครอบครัว”

            และความรักนี้ไม่ได้จำกัดแค่เฉพาะเหล่าน้องหมาน้องแมวที่เป็นสัตว์เลี้ยงประจำบ้านเท่านั้น แต่เทรนด์การเลี้ยงสัตว์ด้วยความรัก ยังขยับขยายไปยังกลุ่มสัตว์พิเศษอื่นๆ เช่น กระต่าย, หนูแฮมสเตอร์ (Hamster), ชูการ์ไกลเดอร์ (Sugar Glider), เฟอเรท (Ferret) รวมถึงสัตว์เลี้ยง Exotic-Pet อย่าง แมงมุม, งู หรือ กิ้งก่า ก็เป็นที่นิยมเลี้ยงกันมากขึ้น

 

คนเลี้ยงสัตว์กันมากขึ้น แต่ก็น่ากังวลมากขึ้นเช่นกัน

            ความนิยมในการเลี้ยงสัตว์แบบ Pet Parent ที่มากขึ้นนับเป็นเรื่องดี แต่ในอีกด้านหนึ่งก็กลายเป็นที่น่ากังวลใจสำหรับคนรักสัตว์อยู่ไม่น้อย เพราะเจ้าของสัตว์เลี้ยงหลายคนไม่เข้าใจวิธีการเลี้ยงสัตว์ที่ถูกวิธี เพราะการเลี้ยงสัตว์ไม่ใช่แค่การให้อาหาร ให้ความรัก แต่ยังรวมถึงการดูแลสุขภาพ การฉีดวัคซีน และการทำหมันตามระยะเวลาที่เหมาะสม แต่เจ้าของสัตว์เลี้ยงบางคนกลับปฏิเสธไม่ยอมทำหมันให้สัตว์เลี้ยง บางคนกลัวสัตว์เลี้ยงเจ็บ บางคนก็คิดว่าจะเป็นบาป บางคนอยากให้สัตว์เลี้ยงมีหลานให้เลี้ยงอีกหลายๆ ตัว หรือบางคนคิดว่าตัวเองเลี้ยงระบบปิดก็ปลอดภัยแล้ว แต่ไม่ว่าจะเหตุผลอะไรก็ตาม สุดท้ายมักลงเอยที่การท้องโดย(เจ้าของ)ไม่พร้อม เจ้าของไม่สามารถรับภาระในการดูแลไหว ทำให้ในแต่ละปีมีสัตว์เลี้ยงจำนวนมากถูกทอดทิ้งจากเจ้าของเป็นจำนวนมาก จนทำให้เกิดปัญหาต่อคนที่ไม่ได้เลี้ยงสัตว์ ไม่ว่าจะเกิดโรคระบาดจากสัตว์อย่าง โรคพิษสุนัขบ้า หรือปัญหาระบบนิเวศน์จากสัตว์ต่างถิ่น และชีวิตของสัตว์เลี้ยงที่ถูกทอดทิ้ง หรือหลงทางออกจากบ้าน มักไม่สวยงามและต้องจบชีวิตก่อนเวลาอันควร

            สัตวแพทย์จึงมักแนะนำให้ทำหมันสัตว์เลี้ยงตั้งแต่เนิ่นๆ เพราะการทำหมันสัตว์เลี้ยงนอกจากจะช่วยในการคุมกำเนิดแล้ว ยังมีข้อดีต่อสัตว์เลี้ยงและเจ้าของอีกหลายอย่าง

 

ถ้าเราไม่ทำหมันสัตว์เลี้ยงจะเกิดอะไรขึ้น

            ถ้าเราไม่ทำหมันสัตว์เลี้ยง สิ่งแรกที่เราจะได้เจอ คือ การขยายพันธุ์แบบไม่ทันตั้งตัว ยกตัวอย่างง่ายๆ อย่างเช่น แมว

            น้องแมวตัวเมีย 1 ตัว พร้อมจะตั้งท้องได้ตั้งแต่อายุเพียง 4 เดือน  โดยในหนึ่งปีน้องแมวตัวเมียจะตั้งท้องได้ราวๆ 4-5 ครอก ในหนึ่งครอกเราจะได้ลูกแมว 3-4 ตัว ทำให้เราจะได้ลูกแมวประมาณ 12-20 ตัวต่อปี และในจำนวนนั้น ครึ่งหนึ่ง เป็นแมวตัวเมียที่จะคลอดลูกในปีถัดๆ ไป ปีละ 12-20 ตัว หมายความว่า ปีถัดไป เราจะได้ลูกแมวเพิ่มมาไม่ต่ำกว่า 21-44 ตัว และทบกันไปเรื่อยๆ เคยมีคนคำนวณไว้ว่า ถ้าหากเราปล่อยให้น้องแมวตัวเมียมีลูกโดยไม่ได้ทำหมัน น้องแมวตัวเมีย 1 ตัว จะกลายเป็น 420,000 ตัว ในระยะเวลาเพียง 7 ปี

 

สัตว์เล็กที่ไม่ใช่หมาแมวควรทำหมันรึเปล่า?

            ในสัตว์เล็กอย่างเช่น “กระต่าย” ยิ่งน่ากังวลเพราะสามารถขยายพันธุ์ที่รวดเร็วกว่าน้องแมวมาก หากเจ้าของไม่ทำหมันตั้งแต่เนิ่นๆ ผลที่ตามมาคือการขยายพันธุ์แบบรวดเร็วและการผสมพันธุ์ในครอบครัวหรือที่เรียกว่า “เลือดชิด” ทำให้เจ้าตัวน้อยมีโอกาสเกิดความผิดปกติของยีนด้อยที่อยู่ในพันธุกรรมตามมา ส่วนตัวแม่ก็จะมีปัญหาสุขภาพ มีอายุสั้นลง ค่าใช้จ่ายในการดูแลสัตว์เลี้ยงก็จะพุ่งสูงขึ้นอย่างน่าตกใจ

            สัตว์เล็กหลายชนิดเราสามารถทำหมันได้เช่น กระต่าย กระรอก หนูแฮมสเตอร์ หนูแกสบี้ เฟอเรท ชูการ์ไกลเดอร์ ฯลฯ แต่สัตว์เลี้ยงบางชนิดก็ไม่สามารถทำหมันได้ เช่น งู กิ้งก่า เป็นต้น ซึ่งก่อนทำการทำหมันสัตว์แนะนำให้คุณเจ้าของศึกษาหาข้อมูล หรือปรึกษาสัตวแพทย์ก่อนว่าสัตว์เลี้ยงตัวน้อยของเรา สามารถทำหมันได้หรือไม่ และต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง

 

การทำหมันหมาแมวมีข้อดียังไง?

            การทำหมันน้องหมาน้องแมว นอกจากจะช่วยในการคุมกำเนิดสัตว์เลี้ยงแล้ว ยังมีข้อดีต่างๆ มากมาย อาทิเช่น

            - ลดการเกิดโรคทางระบบสืบพันธุ์ และความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ มดลูกอักเสบ หรือติดเชื้อ  มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งอัณฑะ

            - ลดพฤติกรรมก้าวร้าว เพราะการทำหมันช่วยลดฮอร์โมนเพศของสัตว์เลี้ยง ทำให้น้องหมาน้องแมวตัวผู้ลดความก้าวร้าวจาการแย่งตัวเมีย และความหงุดหงิดต่างๆ ลงได้

            - ลดพฤติกรรมหนีเที่ยวนอกบ้าน โดยเฉพาะในระยะติดสัดที่น้องหมาน้องแมวจะหนีออกไปนอกบ้านเพื่อไปผสมพันธุ์ ซึ่งอาจเป็นการเพิ่มจำนวนประชากรของสัตว์จรจัด และเสี่ยงกับการต่อสู้กันกับสัตว์อื่น และการเกิดอุบัติเหตุข้างนอก

            - ลดพฤติกรรมฉี่เรี่ยราด โดยเฉพาะน้องหมาน้องแมวตัวผู้ที่มีพฤติกรรมฉี่เพื่อประกาศอาณาเขต เมื่อฮอร์โมนเพศลดลงพฤติกรรมเหล่านี้ก็ลดน้อยลงตามไปด้วย

            - การทำหมันน้องหมาน้องแมวจะช่วยให้น้องหมาน้องแมวมีสุขภาพดีในระยะยาว เพราะลดความเสี่ยงโรคต่างๆ ทำให้มีอายุที่ยืนยาวขึ้น

 

การทำหมันหมาแมวมีข้อเสียหรืออันตรายมั้ย?

            ในเมื่อข้อดี ก็ย่อมต้องมีข้อเสียเช่นกัน การทำหมันสัตว์เลี้ยงมีข้อเสียอยู่บ้างคือ

            - ปัญหาแทรกซ้อนระหว่างการผ่าตัด หรือภายหลังการผ่าตัด ปัญหานี้พบได้น้อยมากหากเปรียบเทียบกับการผ่าตัดอื่นๆ และส่วนใหญ่มักไม่ใช่ปัญหาที่เป็นอันตรายถึงชีวิต เช่น การอักเสบของแผลผ่าตัด หากน้องแมวเลียแผล เป็นต้น ซึ่งป้องกันได้ด้วยการปฏิบัติตามคำแนะนำของสัตวแพทย์ทั้งก่อนและหลังการทำหมันอย่างเคร่งครัด

            - สัตว์เลี้ยงอาจมีภาวะอ้วน เพราะหลังการทำหมันน้องหมาน้องแมวอาจะมีความอยากกินอาหารเพิ่มขึ้น  และในน้องแมวเพศเมียบางตัวจะมีอัตราการเผาผลาญพลังงานลดลง จนทำให้น้องแมวจ้ำม่ำขึ้น ซึ่งปัญหาภาวะอ้วนนี้สามารถควบคุมได้ โดยการจำกัดชนิดและปริมาณอาหาร รวมถึงเพิ่มการออกกำลังกายให้กับสัตว์เลี้ยง

 

            หากเปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียจะเห็นได้ว่า ข้อดีในการทำหมันสัตว์เลี้ยง มีมากกว่าข้อเสียที่อาจเกิดขึ้นมากมายหลายเท่าตัว เพราะนอกจากจะช่วยลดปัญหาโรคต่างๆ แล้ว ยังช่วยยืดอายุสัตว์เลี้ยง และลดภาระในการดูแลสัตว์เลี้ยงลงได้มาก การเลี้ยงสัตว์ที่ถูกวิธี ควรเลี้ยงสัตว์ในจำนวนมาเหมาะสมกับการดูแล เพื่อที่เราจะได้ใส่ใจดูแลสัตว์เลี้ยงที่เรารักในทุกๆ ด้านได้อย่างเต็มที่ เจ็บป่วยสามารถรักษาได้โดยไม่เดือดร้อนคุณเจ้าของ เพื่อให้สัตว์เลี้ยงแสนรักได้อยู่กับเราอย่างมีความสุขไปนานๆ ค่ะ

            การทำหมันของโรงพยาบาลสัตว์ป็นการทำหมันโดยการดมยาสลบ ซึ่งมีเครื่องช่วยหายใจภายในตัว ทำให้มีความปลอดภัยสูงและความเสี่ยงต่ำ